20230323《靜思妙蓮華》五濁惡世 當忍諸惡 (第1377集) (法華經·勸持品第十三)
⊙一真實乘之道,已覺己後覺他;上使法鼓常鳴,下驚撼動群迷。覺醒奉行大道,持經教弘妙法;解大道發大心,入經藏智慧海。 ⊙承重任願無畏,立宏誓廣度化,擔負如來志業,諸賢各守一方。世間無不可度之人,亦無不可行道之處。 ⊙「書寫此經,受持、讀誦、解說其義、如法修行、正憶念,皆是佛之威力。惟願世尊在於他方遙見守護。」《法華經 勸持品第十三》 ⊙「即時諸菩薩俱同發聲而說偈言:惟願不為慮,於佛滅度後,恐佈惡世中,我等當廣說。」《法華經 勸持品第十三》 ⊙末法世中聖人漸減少,惡習業行增多,無人救正,傷風敗倫者多,故云恐怖惡世。以聖道訓世,令人避惡,遷善崇德,諸惡莫作,眾善奉行故當廣說。 ⊙「有諸無智人,惡口罵詈等,及加刀杖者,我等皆當忍。」《法華經 勸持品第十三》 ⊙有諸無智人,惡口罵詈等:有諸不善無智之人,惡口穢言罵詈等事。正斥曰罵,傍及曰詈。 ⊙及加刀杖者,我等皆當忍:即以加之刀劍杖石,我等誓願當為弘經,皆當悉忍諸惡。 ⊙下愚無信,視正如怨,嫉其法,惡其人,惡言毀之不足,加刀杖而害之。菩薩怨親平等,不校不報,以理自責,以忠自恕,惟道是務,皆當忍之。 ⊙聖人去世,無人救正,傷風敗倫者多,故云恐怖惡世。以聖道訓世,令人遷善崇德,故當廣說。 【證嚴上人開示】 一真實乘之道,已覺己後覺他;上使法鼓常鳴,下驚撼動群迷。覺醒奉行大道,持經教弘妙法;解大道發大心,入經藏智慧海。 一真實乘之道 已覺己後覺他 上使法鼓常鳴 下驚撼動群迷 覺醒奉行大道 持經教弘妙法 解大道發大心 入經藏智慧海 要用心,其實,每一天無不都是,我們要在道上覺法,而且在法中體會。每一時間無不都是修行好因緣。今天(2017年)是,農曆二月八日,二月初八應該大家都會知道,是佛教中一大喜事,那就是釋迦牟尼佛出家。沒有出家這一天,哪有修行的道路;沒有修行的道路,哪有覺悟的時刻;沒有覺悟的時刻,哪有說法的人;沒有說法的人,就沒有被度化的眾生。所以,佛出家是一大喜事,覺悟天地宇宙萬物真理,體會一真實乘之道,這是佛陀在出家,經過了十幾年的時間,很辛苦。心在有為法、無為法,或者是,忍,這種的忍,大地氣候的冷、熱等等,忍大自然的境界。修行者,不是像我們,有一個房子,有遮風避雨的牆壁。冷,關窗戶,穿暖和一點。修行者沒有這樣,尤其是釋迦牟尼佛出家,是於大自然間,樹下一宿,就是哪裡走,就是在哪裡睡。 不論是冬天,不論是夏天,是下雨天,或者是星光滿天,都是一樣,在這大自然境界,他就要忍耐,不是人為能夠去防止,不是,那就是面對著大自然,接受著大自然冷、熱;接受大自然是蚊蟲、衛生等等,他總是要這樣過來的,這就是修行者的決心。在十幾年的時間,這樣走過來,五年的苦行,六年的修行,這種靜下心來,真的是很不簡單。我們要了解,佛陀要能夠得到,「一真實乘之道」,已覺己後覺人,已經覺悟了自己,他還要再去覺悟其他的人。因為成佛那剎那間,「一真實乘之道」,這個道理就在他的腦海中,與天地宇宙合而為一,發現了大地眾生皆有佛性,佛性平等。人也是一樣,一切物都是一樣,有形、無形,無不都是在這一真實法中,這是佛陀他的體會,他的覺悟。 覺者,成就一位覺者,是因為有開頭那一念間,出家去,有這個動作,才有這樣的過程,才有這樣的結果,才有這樣的成就。所以成就是,「已覺」以後「覺他」,自己已經覺悟之後,也就要趕快做度化眾生的功能,開始就付出了。當然要很大的思考,思考之後決定的方向,那就是為五比丘說:「苦、集、滅、道」四諦法,就這樣展開(度化)人間。我們大家,修行者都能知道,人生是苦。每一天面對到人、事、物,不如意的事情很多,我們已經了解了,一笑置之。這就是這樣,自然的法則原來是這樣,放下了。這是有修行的人能了解的事情,將人間的疾苦,不會惹來內心這樣長久憂鬱,很快看得開、放得下,心就放棄了煩惱,減少無明,這就是「道理」。 道理既然發現了,那就要時時讓道理會發聲。道理是看不到的,雖然說天地有形,無不都是含藏著道理存在,無形也充分的理在裡面。我們大空間,有「四大」,含藏在你看不到的大空間,地、水、火、風。地有形,但是它有無形的地理存在,不是你看到的有形的土地。有形的土地裡面,所含藏著無量的道理。物質,各項的物質,都有不同的理性存在,那個理性含藏在大地,無限量,有各形各色。光是一個大地,就沒辦法去分析,永遠分析不完,它的道理含藏在裡面。所以說起來,法,道理,我們要時時不斷不斷去啟發,讓它無形的理衍生著有形,去分析出了無量數無形的道理。所以人間,佛陀常常說:不可思,不可議,不可說,不可言語譬喻。「不可」,不是說不能,是無法一一全都一時都說得完。就是要千秋萬世,有很多的時間發現的道理,還有很多新的可再發現。 所以,理是無量數,你說不完,算不盡。就像〈化城喻品〉,用塵點劫的時間,每一個塵沙,這樣化為每一個劫。你們想,這個數量,豈是人有辦法去分析出來的。所以,佛陀他就這樣說:「若算師,若算師弟子。」沒辦法去算計出來。所以說,天地宇宙萬物真理,經千年萬年怎麼說都說不完。所以,我們修行,要能夠徹底盡知這個道理,當然要用很長久的時間。佛陀的覺悟,是過去生,不斷用很長久的時間,千秋百世,千生萬世,就是這樣不斷不斷探討真理;不斷不斷入人群,去發現人性的道理,去發現人性所造作煩惱無明,所產生的苦。這就是佛陀所修行,要用很長久的時間,去探討這個道理。所以,道理要不斷追求「上使法鼓常鳴」,生生世世不間斷向上求法。 每發現一項的道理,每是一分發出了震撼人心,「法鼓常鳴」就是震撼大家。同樣,我們世間也是這樣,一些學者這樣,孜孜在研究、在探討,不知道要用幾十年的時間,一直在他那個研究,小小的顯微鏡之中不斷去分析,不知道要多久。哇!忽然間發現到了新天地。小小微細的細菌,它就有驚天動地的大道理存在。同樣的道理,植物、礦物、動物全都有很多還未打開的奧秘在,不斷不斷地在研究,發現到了,這完全很響亮、震撼,很震撼人心。這種就像在擊鐘、擊鼓。鼓,一直震,聲音會震動。 新加坡,我們在幾年前(2013年,慈濟新加坡分會成立二十周年),大家在安排就是「入經藏」,在練鼓,他們借一間工廠,我們的榮董,提供一個工廠。怕聲音出了外面會讓人抗議,所以他們就將窗戶關起來。在那裡打鼓,鼓聲一響,很多人在那裡打,打大鼓,一響起來,你們知道嗎?地會震,玻璃會破,真的,窗戶的玻璃破了,這是他們的經驗。 所以,「法鼓常鳴」,就是驚撼大家,因為人還是在睡,眾生還在沉迷中,所以要趕緊清醒,法鼓要常鳴,這樣來,能夠讓眾生「驚撼動群迷」,讓大家能夠覺醒起來,覺醒才能「奉行大道」,要不然在那裡打瞌睡。看書,書是在面前,白紙黑字,每一句無不都是法在裡面,但是,他睡著了。外面的聲音來震撼他,讓他能夠清醒起來,趕緊坐正,趕快再讀,這也是一樣的道理。所以我們擊,覺醒了自己的心,能夠鼓勵自己的性,所以要持經,要懂得「奉行大道」,要「持經教」,持經,欲受教,也能夠「弘法」,也能夠教育他人。自己受教,再教育他人,這樣「弘妙法」。佛陀的教法,真正能在我們用心來弘揚。所以,持經教、弘大法,要「解大道、發大心」,「入經藏」,才能智慧如海。這就是我們應該要知道。 承重任願無畏 立宏誓廣度化 擔負如來志業 諸賢各守一方 世間無不可度之人 亦無不可行道之處 所以,我們要「承重任願無畏」,不要怕,雖然是娑婆世界堪忍,我們要無所畏。因為我們立宏誓,這個宏誓願能夠廣度眾生,發願要「擔負如來志業」,還要再「諸賢各守一方」。看看現在,多少人在不同的國家,有多少的菩薩守護在那裡。我們若是看到媒體,知道哪一個國家有大風小雨?」有什麼樣的災情,電話就趕緊問看看:「那個地方有大風嗎?有大雨嗎?他們會回報回來,「我們這裡都平安,但是某一個地方災情嚴重,我們已經準備了,我們要去勘災。」這樣我們就安心。所以在全球,有慈濟人的地方,他們就在那個地方負責起來,他們在那個地方,他們守護著。哪一個地方有需要,他們就開始要去關懷。所以,「世間無不可度之人」。因為世間這麼廣,和我們有緣,等待救援,等待我們去幫助他,等待我們去度化他,很多。所以,有很多和我們有緣人,需要我們去接引。 同樣「亦無不可行道之處」。世間既然有很多,沒有不能度的人,也有很多的地方,我們還沒有走到,但是我們有辦法走到的地方,我們應該,娑婆世界還很廣,還很大,與我們有緣的人還很多,不要畏懼。不要畏懼這個地方,娑婆世界眾生剛強,所以我們應該要發願。佛的時代,佛陀,因為他的弟子,比丘、比丘尼,大乘心雖然發了,勇氣還不夠,因為娑婆世界眾生剛強,他們畏懼。佛陀實在心很寂寞,也是很憂鬱,「大家怎麼沒辦法,體會我的心志呢?為大家授記,證明將來當成佛了,大家怎麼沒有這個勇氣發大願,在這個娑婆克服困難,(在)娑婆來度化眾生?為什麼大家還是這樣,這麼沒勇氣呢?」所以,他就看看大家,盼望其他人。出家的人還不敢立大願,那就盼望其他發大心的菩薩了。其他發大心的菩薩,不一定出家,「在家菩薩智慧長」。所以,這樣看,發大心的菩薩開始起動了,等待佛陀來叮嚀交代,「我們願意接受,他們不敢去,我們願意守護。」 所以這些菩薩,開始就向佛來發願,發願要在娑婆世界:「書寫此經,受持、讀誦、解說其義、如法修行、正憶念,皆是佛之威力。惟願世尊在於他方遙見守護。」 書寫此經 受持 讀誦 解說其義 如法修行 正憶念 皆是佛之威力 惟願世尊 在於他方遙見守護 《法華經 勸持品第十三》 因為這些菩薩,有在家、有出家,這全都是過去有大因緣,他們願意,願意將這些佛陀所說的法,要準備好,經典讀誦、解說,不斷意義在內心裡,都準備好了,法都清楚了。尤其是內心那個方向,「正憶念」,正道、正思、正見,這些已經全都再回憶,佛的法已經歸位入心了,佛陀的分身都歸位入心來了。所以,「正憶念,皆是佛之威力」。因為佛陀在<見寶塔品>,已經將分身佛歸位了,這就是法。人人聽法之後,我們應該回憶,將這個法歸位。我一直向大家這樣說。所以,這叫做「正憶念」,回憶回來,我們佛陀所說的法,我們都謹記在心裡,這就是佛的威力。 所以,「惟願世尊,在於他方遙見守護」。佛陀若滅度之後,再應緣化在其他的地方,「不論我們在什麼地方,佛陀啊!您就要為我們加持。」他們有大心、立大願,很勇敢,但是真正所吸收修行的道行,他們還要再繼續。心性是已經立大願了,上乘的階位了,但是還要再修行。 所以,這些菩薩,接下來這段經文就這樣說:「即時諸菩薩,俱同發聲,而說偈言」。這些菩薩已經表達他們的心意,願意接受經教,不論是抄寫、讀誦等等,他們要入人群他們都願意,表示堅定他們的心志。所以說偈,講法,用偈文重新表達,「即時諸菩薩,俱同發聲而說偈言:惟願不為慮,於佛滅度後,恐怖惡世中,我等當廣說。」 即時諸菩薩 俱同發聲 而說偈言 惟願不為慮 於佛滅度後 恐佈惡世中 我等當廣說 《法華經 勸持品第十三》 因為大家都是有這樣發願,再重複一次,補充還沒有完全表達的意義,所以又再重說。就是發願了,發聲立願:不用擔心,世尊不用擔心,我們大家,都已經契合佛的聖意了,我們向佛保證,我們已經有立這樣的願了。所以,佛啊!希望佛陀您能夠安心,您不用擔心,不用掛慮在未來的眾生,所以請佛陀安心。入涅槃,您就安心。」 所以「於佛滅度後,恐怖惡世中,我等當廣說」。「佛陀,您說的教法,我們都已經入心了。」佛陀若滅度之後,「未來世態甚可怖畏」。佛陀滅度之後,我們都很覺悟,未來的世間愈來是愈惡濁,所以這個世代的變化很恐怖,讓人很害怕。這將來會成為濁惡的世界,這是佛陀用法這樣為我們講過,我們知道。雖然佛陀這樣講,五濁惡世,我們也不怕,我們也發願生生世世,在未來也是要在這個五濁惡世。世代不論怎麼變遷,不論時間還要多長,不論我們會幾生世再來人間,我們都是一樣,要在五濁惡世裡面,我們不怕,我們不畏,我們都要發願在這裡講說經典。因為佛陀已經讓我們知道了,我們也應該將佛的教法,讓它發聲出來,就像在擊法鼓一樣,我們會時時搥響法鼓,會將這個法這樣一直傳下去,請佛陀不用擔心。」 末法世中 聖人漸減少 惡習業行增多 無人救正 傷風敗倫者多 故云恐怖惡世 以聖道訓世 令人避惡 遷善崇德 諸惡莫作 眾善奉行 故當廣說 這個末法世中聖人慢慢減少了,惡習業行會增多,會愈增加起來。因為好的人一直一直減少,因為自然法則,今生此世得佛教育,未來生世,大家都要發願到他方世界,這些賢人會愈來愈少。這個惡濁的世間,愈來人的習氣愈來愈惡;行業,他們的行為造作,業力會愈來愈多。將來這些人,就沒有人可為他「救正」,沒有人可救,沒有人可將他改正過來。像這樣,大家若都不敢在這裡,好的人就減少,惡的人愈增加,有惡沒有人去救他,沒有人去更正他。這樣,像這樣,未來這個世間,傷風敗倫的人愈來愈多,所以因為這樣,叫做「恐怖惡世」。未來的世間就是這樣,我們也擔心哦! 所以,「以聖道訓世,令人避惡,遷善崇德,諸惡莫作,眾善奉行」。這我們應該會一直去布達下去,要不然這個聖道衰微掉了,唯有聖道才能夠在世間,才能夠教導人,才能夠糾正人心,才能夠使人避開這個惡。要有戒,戒是防非止惡,要能夠告訴他:「這是惡的,你不可做;這是善的,你要精進。」所以,要好好去教導他們,使他們避惡,使他們往善的方向走,去崇仰道德,不可傷風敗俗,不可。所以,這就是要聖教在人間,聖教若沒有在人間,那就是惡的事情就愈來愈多了。 所以要教導人,「諸惡莫做,眾善奉行」。惡若生,趕緊,使惡趕緊滅掉,「已生惡令速滅,未生惡令不生」,「未生善令速生,已生善令增長」。這就是教育,讓人人善的要更善,惡的不可。若要生起惡來,趕緊警惕不要生起來;已經生起來,想辦法讓他改過過來;還未生善的,我們要教育他,啟發他的善心,讓他能夠生起善念;已經有善念了,我們就要再鼓勵他,要再增加,要前進。這就是我們聖教在人間。 接下來這段經文又這樣說:「有諸無智人,惡口罵詈等,及加刀杖者,我等皆當忍。」 有諸無智人 惡口罵詈等 及加刀杖者 我等皆當忍 《法華經 勸持品第十三》 這惡世,不只是惡人自行惡,甚至無智慧的人,還要開口罵人,不只是自己的行為惡劣,惡人先告狀,惡人先罵人。 有諸無智人 惡口罵詈等: 有諸不善無智之人 惡口穢言罵詈等事 正斥曰罵 傍及曰詈 就像這樣的惡,「有諸不善無智之人,惡口穢言罵詈等事」。這個「罵」,就是直接罵,或者是旁邊這樣酸人家,這種對人就是,看到人家好的事情,他就一直講人家的不對。人家在做好事,就在旁邊講風涼話,或者是惡口來毀謗,不論是正面罵,或者是旁邊在毀謗的。是不是這樣做好事就停下來呢?善者既善,還是要精進;惡者既惡,我們要用心教化,這就是要好好用心。有的人,總是有的直接罵人,有的直接就是打人,這種就是恐怖的惡世,不只是用手,就是動刀杖等,這真的是很惡劣。就像彌多羅尼子要去弘法,佛陀就說:「那個地方是很惡劣哦!法是行不通,你要去那裡說法,那裡人是會罵人哦!」「不要緊,罵,我既然下決心了,罵不要緊,我就是還是為他們說法,我要感恩。」「若是打你呢?」「打我,我也要感恩啊!空手、空拳打我,沒有傷害,我也感恩啊!我也能夠忍。」「若是用刀、用棍呢?」「我也要感恩啊!」看,彌多羅尼子,願意入那個剛強的地方,惡劣的地方,去度化眾生,那個志願是多麼堅定。所以,現在這一群菩薩也是一樣,「未來世眾生這麼恐怖、惡劣,不只是罵人,還要打人,還用刀杖等等,大家都願意忍。彌多羅尼子做得到,我們也做得到。」 及加刀杖者 我等皆當忍: 即以加之刀劍杖石 我等誓願當為弘經 皆當悉忍諸惡 所以,「及加刀杖者」。刀劍或者是棍,或者是石頭等等,我們都能夠忍。為了要弘經,為了要將佛陀的教法在後世,聖道要施行在這個世間裡,為了聖道施行,我們一定要忍。所以,我們是發誓願。「誓願當為弘經,皆當悉忍諸惡」。不論他是什麼惡,我們都能夠忍耐。 下愚無信 視正如怨 嫉其法 惡其人 惡言毀之不足 加刀杖而害之 菩薩怨親平等 不校不報 以理自責 以忠自恕 惟道是務 皆當忍之 所以,「下愚無信」。因為未來世間的惡會那麼恐怖,是因為人失去了信心,沒有那個正念,所以「下愚」,這種下根機,很愚癡,貪、瞋、癡、慢、疑,這麼的猖盛集在一起,這種下劣的人,他沒有信心,沒有那個正信的心念。所以,「視正如怨」,他看到正氣的事情,他都是很怨,看到好人,他就無法容忍這些好人,在做好事。他這種「下愚無信」的人,他就是無法容忍好人、好事在他的心裡,所以他就會層層要去破害人家。因為他心懷嫉妒,因為他愚癡,貪、瞋、癡、慢、疑,這種愚癡,就有嫉妒的心,所以嫉這個法。對這個法他很嫉惡,就是連這個人,他也是很不歡喜,所以他就是惡相、惡聲、惡言、惡語,惡的形態來對待這個好人,教育、布達經法的人,他就是不歡喜。所以,「惡言毀之不足」。這樣還不夠,罵人家還不夠呢!甚至「加刀杖而害之」。這就是「下愚無信」的人,「視正如怨」,看人正派,就像是他的仇人一樣,所以他就很怨他,他就這樣要置人於死地,所以有這樣這麼兇惡。 「菩薩怨親平等,不校不報」,不和他計較,也沒有要將他怎麼樣,過去就好了。「罵我,不要緊,過去就好了,以德報怨。打我、害我等等,不要計較了,不要在那裡冤冤相報了,我應該要再回報你,能夠讓你能得度,能夠接受正法,所以我用正法來回報你。」這樣「以理自責」。雖然他罵我們,我們自己,就不要因為他的無理取鬧,而惹起我們的心不歡喜,我們應該也要好好來善解他。「他會這麼惡,應該他有他的看法,應該他是為我們好的,愛之深,責之切,可能是這樣,所以善解他一下。」那就是「以理自責」,自己說自己,不要去和對方計較。自己要好好反省自己:我自己是不是有錯誤,他才會那麼生氣?是我們惹他生氣。 所以,我們「以理自責,以忠自恕」。我們既然這樣做,任勞任怨,不論怎麼樣,我就是盡一切所能,做對的事情,我做就對了。我忠於事、忠於信、忠於理,所以我應該就是要這樣好好,好好再繼續,我自己是正確的方向,我不能自我障礙。所以,「以忠自恕」,不要自己自責之後,覺得:我得罪到他,要不然,我就退步。就像佛陀為他們授記之後,他們覺得:這個地方這麼難待,眾生這麼剛強,我就讓他,我就離開就好了啊!不是這樣。 所以,「以忠自恕」。雖然自責,我就是這樣的業,才會來這個地方,依報、正報在這麼惡劣的地方,來自己自責:我可能是這樣。雖然是自責,但是我應該,要為這個地方去付出,要忠於此事。所以,也要把自己放寬一點,不是光自責,讓他就好了,「我還是要再在這裡,好好來感化他,好好要在這裡守護著。」所以,「以理自責,以忠自恕」。大家應該不要錯解了。所以,「惟道是務」。這道是我們發心立願,這條路是我們要走的,因為這樣,「皆當忍之」,所以我們就要好好忍耐。 聖人去世 無人救正 傷風敗倫者多 故云恐怖惡世 以聖道訓世 令人遷善崇德 故當廣說 總而言之,我們既然發心立願,應該就是要讓聖道,永遠在人間流傳。聖人雖然是已經消逝了,但是聖道在人間。聖道要由我們傳,佛陀的弟子所學來,我們就要發心立願,就要這樣再傳下去。不論這是恐怖惡世,聖道還是一樣要將它流傳,避惡、讓他遷善,道德才有辦法這樣繼承下去。所以我們要時時多用心! ~證嚴法師講述於2017年3月5日~ 思惟提綱(敬請貼緊上人開示的內容找答案) 1377 Q 1.何謂「正憶念」? 2.如果,未來生世,大家都要發願到他方世界,這世間會如何? 3.我願意發願生生世世,在這個五濁惡世,像在擊法鼓一樣,將佛的教法一直傳下去嗎? 4.彌多羅尼子志願堅定。願意入那個剛強的地方,惡劣的地方,去度化眾生。對我有何啟發? 5.為什麼,未來世間的惡會那麼恐怖? 6.對於兇惡的人,我們要如何「以理自責,以忠自恕」?
0 評論
20230322《靜思妙蓮華》藉佛威力 遙見守護 (第1376集) (法華經·勸持品第十三)
⊙諸聞法者,發大乘心;深知佛意,為法募人;持經弘道,續延慧命;表以繼志,敬承聖意。 ⊙「便於佛前作師子吼而發誓言:世尊!我等於如來滅後,周旋往返十方世界。」《法華經 勸持品第十三》 ⊙「能令眾生,書寫此經,受持、讀誦、解說其義、如法修行、正憶念,皆是佛之威力,惟願世尊在於他方遙見守護。」《法華經 勸持品第十三》 ⊙書寫此經,受持、讀誦、解說其義:如經中說修行攝受之法,受者領受,持者憶持。以信力故受,以念力故持。 ⊙如法修行、正憶念:正心憶念,勤而說之。如法修行:即如妙法而行。正憶念:謂不雜邪見。 ⊙皆是佛之威力:皆藉世尊廣大威力。歸功於佛,身口意三業,謂之三輪。三輪:指佛的身口意三業,因佛的身口意三業能摧破一切眾生的惑業。 ⊙惟願世尊,在於他方遙見守護:此方化緣周,佛歸圓寂。餘處機熟,更應餘方。故云遙見,希垂守護。 ⊙惟願世尊慈悲願力,以此法乃諸佛慧命,非餘人所能。雖本願如是,非佛力無能克盡,遙見守護他方:謂佛彼時,所應化之他國土也。 【證嚴上人開示】 諸聞法者,發大乘心;深知佛意,為法募人;持經弘道,續延慧命;表以繼志,敬承聖意。 諸聞法者發大乘心 深知佛意為法募人 持經弘道續延慧命 表以繼志敬承聖意 用心!我們聽法,也就是要入我們的心,體會佛教法,然後要化為己有,然後發心立願,這就是我們要學,也要用功,也必定要有,我們學佛才「有法度」,法入心。學法若缺少了法吸入心,也缺少了入心化為己用,若是這樣,我們學法是要做什麼呢?學法就是希望心中有法,有法就要度,度人,既已自覺了,應該還要再覺他人,佛法才有辦法綿延繼續,傳承不息。這是我們聽法很重要,要用心的地方。《法華經》,佛陀為法募人,為了法,所以一大事因緣,親授給我們眾生,也期待眾生,綿延不斷再傳承下去,佛的時代就是這樣。 所以《法華經》,一直讚歎《法華經》,它的大乘微妙的真理,一直到〈法師品〉開始,就要讓大家很了解,持《法華經》的功德。儘管我們不是求功德,但是功德我們必定要有,沒有刻意求,但是要自然得;你若是刻意求,就是有相。我誦經,就是要得到功德;我拜佛,就是要得到消災。這種刻意求功德,那功德就求不到。 我們若知道佛法是很奧妙,我們人生迷茫,佛法就是指向我們的迷津,我們應該要「就有道」,來求佛法,然後我們要精進。這種「內修」,從我們內心虔誠來求法;求了法,我們就是要使用了。所以「四弘誓願」,是要將你的誠意拿出來,修行是從我們內心,自動自發要追求,不是人家勉強我們來的,是我們自動自發來。既來之,就是要好好用心追求佛法,追求佛法是入我們的心;法要入心,從自己的內心要用功,內修,就是「功」;外行,就是「德」。內若沒有修,外要如何付出呢?所以,我們要內修、外行。修,就是功,用功;行,就是付出,不斷付出、累積,「得」就是「德」。 我們只是從內心修,你知道、知道,你應該要向外付出,入人群。「無量法門」在人群中,你的付出,了解了人間疾苦,體會了佛陀所說的無常。這些事情都清楚了,我們能夠在這樣的人群中,去付出,在付出的當時,我們體會人間疾苦,這就是我們的心得。我們付出去,雖然無所求,但是大家所接受到,自然結了這分的好緣,這就是「德者得也」。就是你付出,在修德,這個「德」,也是道德的「德」,是我們的本分事。「得」就是付出之後,對方得救,解除困難,而我們的慧命也增長,了解人生疾苦,這也是「德」。「德」就是「得」,「得」就是「德」,不知道大家聽懂這樣的發音嗎? 是啊!付出有二得。對方有困難,幫助他,他得到解開他的困難。而我們付出之後,看,「唉呀!人生就是這樣的苦難。」所以我們的內心,體會到佛陀所說法的道理,我們也得到了。所以,他所得到的是物質,我們所得到的是慧命,慧命增長。這樣完成起來,就是「德」,所以,「德者得也」。所以,我們要發大乘心。大乘心就是收進來,再付出去,己已得就要去覺於他人,這就是發大乘心。 發大乘心,在這段文之中,佛陀〈法師品〉來對我們說,抄寫經典,持經弘道,功德很大。其實,「功」就是大家要用心去受持,用心去體會,這就是功德。我聽大家所在誦《無量義經》,就會覺得,幸好,當初一念心,發現到《無量義經》,內心起了歡喜,這念歡喜,希望與大家分享。但是,在五十多年前,那時候我們要去哪裡,拿《無量義經》呢?就是到現在,也很難得看到外面,有這樣流通的《無量義經》,何況在五十一、二年前呢。所以,想要將這部經與大家分享,也無處得,無法找到,要怎麼辦?就是要自己來寫。 每一次若要送人這部經,內心很歡喜,幸好,那個時候,每一個字都是我親手,這樣將它寫下來,一字一字將它抄,將它寫下來,也要讓大家能夠讀,能夠誦。那時候,用寫的怎麼來得及呢,那就要用(鋼)板,用刻的,再用油墨來印。所以那時候,我們一版就是刻的,油印的經,這就是大家那時候在誦的。 再來就是用毛筆寫,一字一字抄寫下來,慈濟人,受證,一定這本經要讀,小本的,大家拿去讀,隨身帶著。那時候,幸好,是這樣一字一字抄,一字一字寫,這時候可以讓大家,手中拿到這一本,隨身帶著。有時候若讀,讀到「靜寂清澄,志玄虛漠」,這個時候,內心就很歡喜、很寂靜! 所以抄經就是要從內心的虔誠,自己歡喜,也希望和大家來分享。在克難中,總是要用這樣的方法,一方面用刻的,油印,讓大家能夠讀誦,人人都有一本。慢慢地寫,用毛筆抄、毛筆寫,也能夠在現在大家來流傳。 但是,這不是只要讀和寫而已,這就是要讓大家,成為現在「靜思法脈」。「靜思法脈」就是要用這部經──《無量義經》,因為它教我們如何修行,我們內心能,「靜寂清澄,志玄虛漠;守之不動,億百千劫;無量法門,悉現在前」等等,這都是我們的精髓。在這一段文,完全就是「靜思法脈」,就是要這樣讓它,變成了無量法門。「無量法門,悉現在前」,就是要大家入人群去,每一個人的身上,就是我們的一部大藏經,每一個人的習性不同,每一個人的一生生命中,都值得去探討它,去讀它的一部經,所以這就是,「無量法門,悉現在前」,因為這樣,我們立宗門。 人間疾苦偏多,佛陀這樣說,「苦集滅道」。佛陀為一大事因緣來人間,就是因為要讓大家,了解世間的苦,來自於一切因緣,「集」,集很多因緣來。這就是佛陀來人間的目的,讓大家了解苦的來源,我們才能夠去斷那個苦源,斷煩惱。若有辦法斷了煩惱,我們才能夠安心修行,一方面邊修行,一方面斷煩惱,我們入人群。所以慈濟宗門,就是要去「布善種子,遍功德田,普令一切發菩提萌,無量大悲,救苦眾生」。我們就是期待將我們的法,這個無量法門,我們了解了道理,知道法在人間,要讓人人去體會人間法,就要鼓勵人人發大心,入人群中去。已經法脈是這樣,就開始這個種子就要播種,因為眾生的那個心地,就是等待我們去淨化,等待我們去為他耕福田,需要人間菩薩。 苦難的眾生,人間菩薩去為他們付出,了解他們苦的根源,體會人生無常,這苦難的地方是菩薩的道場;菩薩的道場,就是在種福田,去布善種子,去遍功德田,真正是用功就是在這裡。我們要讓大家有這個機會,有因緣入人群中去,苦難眾生得救了,菩薩慧命增長了,因為他是「布善種子,遍功德田,普令一切發菩提萌」,若種子下去,芽就出來了,小棵的樹就會變成合抱的大樹了,就能夠救苦眾生。合抱的大樹,它就是開花結籽,纍纍種子,一生無量,能夠更多人去幫助苦難的眾生,所以從一顆種子,能夠衍生無量無數的種子。 就像馬來西亞、緬甸的慈濟人,回來會務報告,聽他們求法的精神。馬來西亞要如何能夠菩薩招生?要如何來培訓粒粒的種子,發菩提萌?要如何啟發人人那無量大悲心?這是馬來西亞,很用心啊!回來了,這些幹部菩薩,先在臺北求法,聽聽臺灣的慈濟人,是怎麼樣培訓,先去了解,聽大家分享,再回來我們花蓮與師父分享。這就是馬來西亞求法的精神。緬甸呢?也是一樣!緬甸從2008年,一個颱風(熱帶氣旋納吉斯),所以這個因緣,就從臺灣,拜託哦,馬來西亞菩薩與緬甸較近。請馬來西亞的菩薩,就跨國到緬甸去幫助。從這樣,這個因緣,用愛鋪路,就這樣鋪了,通達了,他們能夠通達菩提大道了。他們這麼多年來,已經在那個地方就地取材,在那個地方在培養菩提種子,救人,同時增長慧命。 聽到他們在報告,不論是慈善,不論是教育,都是很精彩,也很細密,這實在很微妙。能夠人與人之間互相不認識,竟然有「法」就能夠度眾生,從苦把它轉為樂,從無明轉為菩提。看到一群一群的菩薩,這樣回來分享,就是很法喜充滿。又給他們這一本,小小的《無量義經》,我也很歡喜。 早上聽到誦《無量義經》,也是法喜充滿,就想到五十多年前,為了《無量義經》,能夠廣宣流布,所以用手刻,用手抄,雖然手已經受傷了,但是能夠聽到這麼多人入「無量法門,悉現在前」,現在這個法門,不就是都已經現在前了嗎?成果纍纍了,合抱的樹,也都已經年年都有纍纍的種子,每一位菩薩,每一位慈濟人,他們在他們身上就能夠發揮,很多無量救苦眾生的方法,這就是讓我很感恩,也很感動! 所以,好好用心聽,去體會,我們要啟發,我們誦經就要了解佛的本懷,佛陀為什麼要講這部經?尤其是《法華經》是佛的本懷,佛陀就是暢本懷,而講說《法華經》,所以我們應該「深知佛意,為法募人」。佛陀已經為法募人,希望人人能夠將這個法傳下去。 所以兩千多年前,佛所說法能夠傳到現在,都是因為有經,「持經弘道,延續慧命」,這樣不斷延續下來。所以,抄寫經典真的是功德無量,這表示我們要繼承師志。釋迦牟尼佛是我們的大導師,是我們的「四生慈父」,所以我們要繼承父的家業,也要繼承師的志願,所以我們就「敬承聖意」,這就是要我們要很用心。 前面的經文就是這樣說:「便於佛前,作師子吼而發誓言。」因為佛陀用眼光來看大家,比丘、比丘尼受記之後,不敢在娑婆世界,要到他方去。有發菩薩心的人,你們應該要表達你們的心意了。這些人已經了解佛意了,從座起,就到佛前來,要等佛親自交代他們,不過佛陀還是默然,只好這些菩薩,「便於佛前作師子吼而發誓言」,開始在佛的面前發誓了,立願了,恭敬請佛:「世尊!我等於如來滅後,周旋往反十方世界」。 便於佛前 作師子吼而發誓言 世尊 我等於如來滅後 周旋往返十方世界 《法華經 勸持品第十三》 接下來的經文這樣說:「能令眾生,書寫此經,受持、讀誦、解說其義、如法修行、正憶念,皆是佛之威力,惟願世尊在於他方遙見守護。」 能令眾生書寫此經 受持 讀誦 解說其義 如法修行 正憶念 皆是佛之威力 惟願世尊 在於他方遙見守護 《法華經 勸持品第十三》 那就是,「我們大家發心立願,佛滅度之後,我們一定來來回回在十方世界,佛陀所關心的地方,我們都會去,我們會在那個地方,使令一切眾生好好修行,讓他們好好書寫此經。」這經中所說的修行,我們要先注重經典,所以要注重經典,那就要讓經典留傳下去。就像剛才說的,《無量義經》,當初若沒有發一念心,刻板,油印,哪有辦法我們大家,這樣朗朗上口,這樣每天都誦得這麼順利呢? 雖然現在大家誦的,不必用那本複印的經典,現在已經在電腦上,就能夠讀誦了,而那個時候,五十多年前要去哪裡用電腦?根本就沒有電腦,也不曾聽過這樣的名詞,尤其是也沒有在流通。這部經,若不是這樣發心,用手刻起來了,我們今天哪有辦法這樣,朗朗上口讀誦《無量義經》?沒有這部《無量義經》,我們今天哪有靜思法脈呢?因為《無量義經》,「靜寂清澄」,啟動了我的心,所以讓我對這部經,變成了我的法髓。在一切的經典中,雖然都是這樣在讀,但是讀到這部經,我就特別歡喜,這「靜寂清澄,志玄虛漠,守之不動,億百千劫」,這段文讓我銘刻在心版裡。所以,刻在我的心版,不如刻出來,和大家來分享。 這樣,我們的「靜思法脈」,就開始這樣傳承,一直一直這樣下來,到現在正式傳法,就是靜思法脈。若不是「書寫此經,受持」,依照這部經的法我們身體力行,若不是這樣受持,我們哪有今天的慈濟宗門呢?所以要受持,我們要自持,也教人持。我們「讀誦,解說」,所以不只是受持,我們還要解說。所以《無量義經》,到現在還在,還在編纂,同樣希望讓它精益求精。因為法脈要傳,所以必定要把這個法,過去的起心動念,那個時代的背景,講這部經的過程,他們要再重新來編纂。這就是《無量義經》,我認為是很重要的法髓。所以要解說,要再不斷地解說其中的意義。 書寫此經 受持、讀誦 解說其義: 如經中說 修行攝受之法 受者領受持者憶持 以信力故受 以念力故持 所以,「經中說修行攝受之法」,就是要抄寫,要受持,要讀誦,這樣的過程來。所以,「受者領受」,那就「持者憶持」,所以叫做「受持」。就是我們要好好將法,能夠這樣領受在我們的內心裡,尤其要好好記得,這部經內容到底在講什麼呢?叫我們怎麼做,我們就要身體力行做,這樣持「憶持」。「以信力故受,以念力故持」。信力,要有信的力量,所以我們要好好用心來受持,我們要信。所以,常常向大家提起「信」,我們法才能夠入心;我們要「念」,心心念念要好好堅持這部經,這部經就是我們的方向。因為《無量義經》是《法華經》的髓,它的精髓就是在裡面,所以《無量義經》,也是我們靜思的法脈。總而言之,《法華三部經》,這對我們來說很重要!所以,「如法修行,正憶念」。 如法修行 正憶念: 正心憶念 勤而說之 如法修行: 即如妙法而行 正憶念: 謂不雜邪見 如法修行,我們就要好好來憶念。受持,還要憶念,要回憶,今天聽的,明天不要忘記;現在講的,還是我們要好好用心體會,所以我們要「如法修行」。「正心憶念,勤而說之」。我們要好好,要記得,要一直講,而且「如法修行」,還要照法去修行,「即如妙法而行」。這是一個妙的法,我們要好好用心體會,去身體力行。所以「正憶念」,那就是沒有雜念,沒有邪思,我們要正念,守好「六根門」,行「八正道」,「皆是佛之威力」。我們能夠這樣,有法入心來,讓我們憶持,憶念、受持,如法修行,也如行說法,這樣這就是佛的威力。 皆是佛之威力: 皆藉世尊廣大威力 歸功於佛 身口意三業 謂之三輪 三輪: 指佛的身口意三業 因佛的身口意三業 能摧破 一切眾生的惑業 佛陀這樣講說下來,讓我們能夠信受奉行,我們要很感恩大導師──釋迦牟尼佛。我們都「藉世尊廣大威力」,我們都是藉著佛陀的威力,這就是佛的力量。「歸功於佛身口意三業」。因為佛陀他的修德,他的修德,那就是用身。他的身體力行,他清淨的口業,清淨口來講法。業就是動作,開口動舌,無不都是教法;身體的動作,無不都是我們的典範;起心動念,無不都是微妙法。這就是佛,他的身口意三業,叫做「三輪」。 我們常常說,「三輪體空」,沒有我的身體,我講出去的話,大家能夠受用的;我的付出,我沒有感覺有什麼樣的付出,做就對了,付出無所求,還要感恩有接受的人,這就叫做清淨。無不都是身、口、意造作,無所求,那叫做清淨。這個「三淨業」就能夠轉「三法輪」,能好好將這個法輪,轉到我們的心裡來,這就是佛的身、口、意三業。 所以,這三業能夠輾破掉了,我們很多的煩惱,也能夠突破了大家的疑惑。這全都是佛陀他的身、口、意,來這個人間一大事,來度化眾生。若沒有佛陀這個身體,哪有辦法來度眾生呢?佛陀沒有開口說法,他來人間要用什麼來度眾生呢?佛陀他的身來人間,口來說法,就是從他的心開始,起心動念,這分心就是為了要「開、示」,我們眾生,就要「悟、入」佛的知見。這無不都是在身、口、意裡面,這叫做「三輪」。 我們若能夠體會,佛陀他來回人間,就是用這三項。他的慈懷,他的心,就是「意」;說法要用「口」,出現人間,就是他的身作為我們的典範。我們人人也一樣,人人都有「三輪」,我們的「三輪」是在做什麼呢?我們的「三輪」是造煩惱、增惡業嗎?這我們就要很用心去體會。 接下來的經文,那就是「惟願世尊,在於他方遙見守護」。 惟願世尊 在於他方 遙見守護: 此方化緣周 佛歸圓寂 餘處機熟 更應餘方 故云遙見希垂守護 我們大家願意,願意在佛陀所護念的地方,所擔心的地方,我們全都要去。我們不只是在這裡,只要佛陀所護念的地方,我們都能夠去,也請佛陀「於他方遙見守護」。因為佛陀總也有一天會取入滅,佛陀就是在遺言交代,叫大家要傳。這些菩薩也要安慰佛陀:「不要緊,即使佛陀若不在時,我們也能夠在您在關心的地方,我們都能夠去做、去關懷,您不用掛心了。但是,您在他方國土……。」就像我們現在說:「你若在天國,你就要庇佑我哦!你不要擔心,你所關心的,我會替你做。」同樣的道理。佛的境界,和我們凡夫的世界,也是同樣要有這樣的互動。所以,佛法不離世間法,所以同樣的道理。 所以「此方化緣周」,就是圓滿了。佛陀在這個地方,娑婆世界,度化眾生,因緣已經告一段落,已經圓滿。佛陀就是「佛歸圓寂」,他就要圓寂,取滅度了。「餘處機熟」,在這個地方滅度,但是佛陀他還要再乘願,到他有緣的地方,再去度眾生,所以「餘處機熟,更應餘方」。這樣,應該佛陀捨離這個地方,就是到其他的地方去。「您就是在其他的地方,遠遠的,也都要為我們加持。」同樣的道理,就是這樣,諸菩薩還是依賴著佛,「您安心去,我們會好好繼承,但是您一定要再加持我。」這就是那個時候的菩薩,向佛陀也是安慰,也是發願。所以,「惟願世尊慈悲願力,以此法乃諸佛慧命」。 惟願世尊慈悲願力 以此法乃諸佛慧命 非餘人所能 雖本願如是 非佛力無能克盡 遙見守護 他方: 謂佛彼時 所應化之他國土也 因為這個法是佛的慧命,不是只是釋迦牟尼佛的慧命,是所有佛,諸佛的慧命。因為這《法華經》是成佛之道,過去的佛是延續這個慧命來,現在釋迦佛,也是這個慧命要傳承給後面的人,所以是諸佛的慧命。「非餘人所能」。不是普通人有辦法,所以這些菩薩還是,還是要再仗佛的力量,請佛在其他的地方,「您也要再為我們加持。」同樣的道理,所以我們要用心去體會。 佛在人間,這都是很實在,佛陀的人生八十年,這八十年間,從幼小出生在皇宮,離開皇宮去修行,修行的過程是那麼辛苦,覺悟了,與天地宇宙合為一體。這了解,將萬法歸於一心,所有的道理全都透徹了解,回歸人群中說法。在人群中要講說,是人群所體會得到,也就是最接近人群的生態,那就是「苦」啊!最接近,接近人群的生態就是苦。 有的人認為:我很幸福,我這一生這樣一直到長大,一直到成家,我全都很富有啊!但是,這是前半段,到了大自然的法則,真的到來的時候,老、病、死。儘管他很有福,但是到最後,也會求不得,「我要求再活下去,我要再求健康。」不是你要活下去,就能活下去;不是你要健康就能健康,不是你要年輕就能年輕,這都是不可能的。大自然的法則一來時,無形中不斷侵奪你的生命。我常常說:「過一天,壽命是減少一天,不是多一天哦!」所以,名稱上多一歲,生命是減少一歲。 總而言之,人生到了最後,老的苦,因為一老來,老,體弱,這是一定,很自然。或者是,就是病、死,這要留也留不住。這種一輩子,到底所做的是什麼事情呢?不知道。在世的時候,什麼都沒有聽到,真理都沒有聽到,佛法沒有聽到,好事沒有做到,只是來享受而已。這樣,福已經享盡了,這一生是不是有造了很多的業呢?你結了什麼因,將來就帶什麼果去!這樣一生就白費掉了。我們大家很有福,能夠值佛來人間,佛法留在人間,我們能夠得法修行,這我們要很用心體會。佛陀遺留下來的法,我們要用心;菩薩體會佛意,這全都是要延續佛的慧命。 所以,現在還是佛的教法在人間,佛陀雖然不在人間,他在哪一個世界呢?當然是還在娑婆世界。在哪一個國家呢?我們都不知道啊!希望我們在這個地方,我們在任何一個國家,都期待那個地方所在做的,延續慧命的地方,就有佛陀在那個地方,在為我們加持。說不定,那當中也有這樣的覺者,延續這個慧命來為我們指導,這也說不定!所以,我們不是我們自己的力量,就有辦法將這個慧命延續,我們要將佛的慧命用在我們的心,我們依教奉行,自覺、覺他,這一定要佛力。「非佛力無能克盡,遙見守護」,就是一定要佛力,我們才有辦法慧命延續下去。所以,要請大家要時時多用心! ~證嚴法師講述於2017年3月4日~ 思惟提綱(敬請貼緊上人開示的內容找答案) 1376 Q 1.我們學法是要做什麼呢? 2.何謂「內修、外行」? 3.菩薩的道場在何處? 4.何謂「受持」? 5.我們靜思的法脈為何? 6.何謂「三輪體空」? 7.人人都有「身口意三輪」,我的「三輪」是在造煩惱或造善業?
20230321《靜思妙蓮華》敬順聖意 滿弘誓願 (第1375集) (法華經·勸持品第十三)
⊙諸佛道同立四弘誓願,誠懇為眾生苦勤教化,正念斷諸煩惱除塵垢,信法無上微妙願恆持,實化淨盡極微圓鏡智。 ⊙一乘之道,已覺於己,復以覺人,發言無畏,擊法鼓常鳴,覺群迷不寐,此乃本心願,云敬順聖意,亦滿弘誓願。 ⊙「即從座起,至於佛前,一心合掌而作是念:若世尊告敕我等持說此經者,當如佛教,廣宣斯法。」《法華經 勸持品第十三》 ⊙「復作是念:佛今默然,不見告敕,我當云何?時諸菩薩敬順佛意,并欲自滿本願。」《法華經 勸持品第十三》 ⊙「便於佛前作師子吼而發誓言:世尊!我等於如來滅後,周旋往返十方世界。」《法華經 勸持品第十三》 ⊙便於佛前作師子吼,而發誓言:既思惟已,即於佛前發師子吼音,立深誓願。作師子吼而誓,是謂以決定說及無怖畏之志而作誓言。 ⊙躊躇已定,近前舉願,表心決意承任此難事,發言無畏,故云師子吼。 ⊙周旋往返十方世界:願遍一切處,佛心所護念之境界,能令末世眾生生正信心。 ⊙周旋往反於十方世界,顯誓願無窮盡。周旋十方:以諸賢各守護一方,分疆立界。 ⊙然世間無不可化之人,亦無不可行道之處。行圓趨果,時清道泰,無處不道場! ⊙遍一切處,令一切眾生,書寫解說以利人,正念修行以自利。此菩薩不同前二。前乃自持,此承如來付囑之意,普令人持。 【證嚴上人開示】 諸佛道同立四弘誓願,誠懇為眾生苦勤教化,正念斷諸煩惱除塵垢,信法無上微妙願恆持,實化淨盡極微圓鏡智。 諸佛道同 立四弘誓願 誠懇為眾生苦 勤教化 正念斷諸煩惱 除塵垢 信法無上微妙 願恆持 實化淨盡極微 圓鏡智 多用心,多了解,「諸佛道同」。常常一句話這樣說:「佛佛道同。」每一尊佛,成佛最基礎的源頭,一定就是要發弘誓願,這是諸佛一定要有的,我們修行者也是一樣。佛發願,成佛了,我們現在叫做學佛,學佛就是學佛他開頭那一念心,我們也就跟隨佛那念心。最基礎的就是立「四弘誓願」,這是很重要。 所以,不厭其煩一再跟大家提起,佛佛道同,每一尊佛的根本大願,那是立「四弘誓願」,這是我們要學。所以,都是很誠懇,要從最內心底那個誠懇,表達出來。誠,誠意,我們才能夠做得真甘願、很歡喜。我們若沒有誠懇的心,被動,我們就不太甘願,做的就沒辦法這樣長長久久,心安住下來,這就很困難。所以,這個誠懇是很重要,在我們修行者絕對不能缺少。 學佛要誠懇,做人要誠懇,對人要誠懇,做事要誠懇。這個「誠」字,就是內心最懇切的誠意,能夠這樣,人才能成功。人成,佛才能成,要不然,我們做人都不像人,要如何能成佛呢?所以,我們一定要學誠懇,對人誠懇,度眾生誠懇,學佛誠懇。這個「誠」,懇切這念心,就是我們常常在說的「甘願」,「甘願做」,那就「歡喜受」。甘願在做,做了之後,每天都會很歡喜,應該叫做法喜充滿。若能這樣,就沒有累、辛苦、懊惱、鬱悶,這些全都沒有。這不就是誠懇,就是我們解脫的法門。自己解脫,這個方法也能夠教大家,淨化大家,也用這個方法,誠懇。待人、做事,全部要用誠懇,甘願、歡喜、付出,這樣這麼簡單的白話,就是每天都能很歡喜。自覺,這就是自度;而覺人,就是度他,這就是要出自內心的誠懇。 也要「正念斷諸煩惱」,我們要正念。「六根門」要顧,「八正道」要行。這全都是修學佛法,最重要的道路。所以,我們必定要很用心,在正念、正見、正知、正解、正行等等,不能夠離開這個「正」字,念念不間斷,若這樣我們才能無漏。不論是信、願、行,戒、定、慧,所修的法我們都能不漏失。沒有眼睛看東西就破一個洞,就漏掉了;聽一念聲,就又再,法是留不住,煩惱囤積在心。我們要懂得如何修行,什麼是清淨行?怎麼樣除去煩惱垢?這全都是要在正念。所以,「正念斷諸煩惱」,要有正念,我們的煩惱才有辦法斷除。「除塵垢」,除去了種種塵埃垢穢,這全都是我們要很用心。 每一天每一個時刻,最短的時間,一念間、剎那間,這個短時間,我們都不可以離開正念,我們才有辦法,除掉塵垢諸煩惱,這就是「無漏」。我們不要將法漏掉了,我們要用法在日常生活中,我們才有辦法防非止惡,我們才能夠時時,「眾善奉行,諸惡莫作」,這都是在「斷諸煩惱除塵垢」。提醒我們要時時要用心,在誠懇、正念中,若這樣我們諸法無漏,就沒煩惱。 所以,「信法無上微妙願恆持」,我們要相信法。我們每天都在聽法,每天生活面對無不都是法,生活哪一項不是法呢?譬如說「理」,光是一個理,這個真理,真理無處不在,無物不有,都要有它的理。像我們人,平時呼吸,呼吸就是生理,一呼一吸,我們的生理上健康,你在不知覺中,它存在,你沒感覺,我現在是在呼吸。等到你覺得,「我呼吸有一點困難。」這樣就是有毛病了。我們在走路,沒感覺,一步,前腳走,後腳放,這樣也是不知覺中。該走的路,就是起身站起來,向前走,這都不用怎麼去用心,自然它隨著你的一念心,向前動作,沒感覺兩隻腳,是不是前腳走,後腳放,沒感覺!但是,到了你有感覺,那舉步維艱,艱難了,就是生理上又有毛病了。 同樣的道理,在日常生活,我們一下子都不離開,哪怕是睡著了也一樣;睡著了,沒感覺,卻是呼吸繼續,這就是生理順暢。這個道理看不到;生理,只要是一個「理」字,我們就是看不到,不過,讓我們能夠,很順利在生活中;在生活不知覺中,與大自然這樣會合起來,生理和一切,小乾坤、大乾坤,四大調合起來,若這樣,人人日日都是平安。這我們要去體會,無不都是法,要「信法無上微妙」。法,在不知覺中都讓我們在用;用得正確。我們自然平安,真如本性與生俱來,本來我們就是法,就是這樣過來,卻是這個法,道理,我們受外面煩惱,這樣將我們埋沒了。我們這個時候要如何將這個法,就是拿出來應用,人人本具,對這些道理應該都是很清楚。小乾坤、大乾坤,裡面的小氣象,和大乾坤的大氣象,其實會合起來,同樣的道理。 這個氣象能夠調和,就是天下的四季輪流在過;我們的生理調和,同樣與大自然生、老、病、死,就這樣很單純,這樣在過,這都是同樣。日升上來,日下山,不論是太陽升起,太陽落下,其實,太陽永遠都在那裡,是地球在轉;互轉互動,但是分秒都不能差錯。 同樣的道理,我們的真如,佛性,一點點都不能讓塵埃,將我們染穢,不能有煩惱,但是偏偏我們就是煩惱來惹身,一直我們去惹到煩惱,這個污穢不斷這樣來污染我們。所以我們必定,現在已經學佛了,過去就是缺了這個信,因為我們還沒有發現到佛法,所以無信;還沒有發現到道理,所以不知道可信。 我們現在發現到了,所以我們要信,相信,這個信,要信什麼呢?就是要聽道理,了解我們人生的過程,苦、集、滅、道,怎麼得到這麼多的苦?要怎麼樣才能夠去完全體會,苦的來源?那就是「集」,集來了。透徹了解,原來就是這樣,因啊!緣啊!如是因,如是果,如是報,這麼多,這很複雜的事情會合起來,所以成為「苦」。現在知道了,我們要趕緊信,堅立信,信法。為我們分析之後,分析之後,我們自己自我警惕,所以我們要「斷」,斷去了再來的煩惱無明,我們要將它斷去,這就是要立信心,才能夠正念。若正念堅固,我們信法,就是清淨的妙法,方法我們愈來愈了解,這防非的方法我們愈來愈清楚,如何去止惡,就能斷煩惱,所以很多法我們一定要學。要學法,你若沒有信,那就學不起來了。要怎麼斷煩惱?斷很多的煩惱,才能夠得到微妙的法。微妙的法入心了,你才能夠發出了那個「甘願」。 發大願,我發的願是很歡喜的願,我為人付出,我是很歡喜的,所以「甘願做,歡喜受」。這個甘願,就沒有苦了;沒有苦,那就是得法的歡喜。若能夠這樣,就恆持,發願恆持,我們的心,永遠一個方向沒有差別,就是這個方向,毫釐都沒有差。我們若讓它差掉了,差毫釐,失千里。我們能夠「信法無上微妙」,這個「願恆持」,那就是很準確,方向沒有偏差,一直向前走。這個「微妙」,就是綿密的道理,我們愈來愈體會,愈來愈了解,自然預防煩惱進來,煩惱不會卡到我們的心,不會污染到我們的念,變成了很自然。就像健康人,呼吸,沒有感覺,走路,沒有感覺,所做的一切都不覺得苦,這全都是很綿密的道理。我們若能夠體會了解了,自然這個願恆持,絕對沒有偏差,也沒有停歇,還是不斷向前。地球同樣這樣轉,太陽同樣沒有起落,這就成為很自然。 回歸自然,我們身心就是與大自然,會合在一起,這樣「實化淨盡極微」。我們信,已經學佛了,已經因圓果滿了,就是因行,「因圓趨果」,到這個時候就像大樹,那個果已經成熟了,這棵樹果纍纍。其實這棵樹,才一顆種子,但是它能夠年年循環,無量數的種子不斷不斷產生。就像我們得到一個法,這個法我們真正入心了,只是在這個法裡面,綿綿不斷產生了很多的道理。所以,「實化淨盡」。我們已經回歸到如來本性,這已經很踏實了,果實已經成就了,已經清淨,沒有污染,這樣全都除了,那個極微的煩惱,塵垢,也全都沒有了。就像一面鏡子,這面鏡子,我們的心鏡,我們已經擦得乾乾淨淨,大圓鏡,這面很大,圓的鏡子,已經沒有塵埃垢穢,很乾淨了,這境界都現前了,大圓鏡智,這樣就現前了。 所以我們要「誠正信實」,這就是「四弘誓願」。學佛,我們日常生活待人處事,離不開這個誠懇。要有正念,我們才有辦法煩惱去除;一定要有信心,這個信法,我們才有辦法願力堅持下去;我們必定要法,法法入心,這樣非常的慇實,將我們的心淨化,自然我們大圓鏡智就現前,若能夠這樣,我們應該就是接近佛了。 一乘之道 已覺於己 復以覺人 發言無畏 擊法鼓常鳴 覺群迷不寐 此乃本心願 云敬順聖意 亦滿弘誓願 所以,「一乘之道,已覺於己,復以覺人,發言無畏,擊法鼓常鳴,覺群迷不寐,此乃本心願,云敬順聖意,亦滿弘誓願。」我們若能夠發現到一乘的道理,我們自然,我們就完全體會了解了,已經覺於自己,自己已經得到這個法了,再將這個法「復以覺人」,再去教化別人。我們若能夠這樣,要教化人,道理都清楚了;要和大家分享,「發言無畏」,就是獅子吼,發言無畏了。自然就像在「擊法鼓常鳴」。每天早上鐘鼓一響,大家的作息就開始了。不是還在睡,大家開始要來精進,所以「擊法鼓常鳴」。「覺群迷不寐」,讓大家應該要起來了,不要再在那裡半睡半清醒,大家該起床了,鐘鼓一響,大家應該要清醒。「覺群迷不寐」,那就是不要再躺在那裡睡了,外面在精進,人人在聽法了,我們不要像一條蛇一樣,還在那「大平林」裡,我們要很體會、用心!所以,「此乃本心願」。我們出家修行,不就是立願就是要這樣來精進的嗎?我們不就是要為了成佛嗎?我們難道不要發願嗎?我們就是發這樣的心願而來啊!你們還在睡嗎?還在半醒半睡,是不是這樣呢?所以大家要很用心。 我們這個時候,要好好「敬順聖意,亦滿弘誓願」。我們修行、信法,我們就是有要發願,所以我們應該要了解,佛陀所教育的方向。就像佛陀為這些聲聞、比丘、比丘尼授記,希望大家要發大心,行大乘法。但是大家得記之後,佛陀為法募人,希望大家出來發願。大家真正是發願了,卻是不敢在這個地方,要到他方去,這就沒有敬順佛意。佛的意思是要大家在這個地方學,就要回報在這個地方,這樣才是真正佛意。所以我們要敬順佛意,也要滿自己的願,要去體會。 前面的文是這樣說。因為大家所發的願,要去他方,佛陀的心很憂鬱,用目光來環視著諸位,看看發大心的人在哪裡啊?說大乘法,大家到底有聽進去嗎?聽入大乘法的人,肯發心,也已經得大乘法,體會了解了,又是在哪裡呢?這些小乘人雖然知道,但是還沒有辦法體會佛的意,那個意思還沒有很透徹,到底能夠體會佛心意願的人到底在哪裡啊?所以佛陀這樣用眼光一掃,裡面就開始,有人開始從座起。這是又另外一群菩薩,已經發大心的菩薩,「即從座起,至於佛前,一心合掌而作是念」。 即從座起 至於佛前 一心合掌而作是念 若世尊告敕我等 持說此經者 當如佛教 廣宣斯法 《法華經 勸持品第十三》 這些人都是不退轉的人,一心精進,從座起來了。他們就是很恭敬、合掌,期待世尊,「若世尊告敕我等,持說此經,當如佛教,廣宣斯法」。「佛陀,假如需要我們的時候,請佛陀來吩咐一下,我們絕對能夠如佛所教令,絕對會去做。就像佛所教,要廣宣斯法,我們大家也願意。佛怎麼教,我們就怎麼做。」 所以,「復作是念:佛今默然,不見告敕,我當云何?」 復作是念 佛今默然不見告敕 我當云何 時諸菩薩敬順佛意 并欲自滿本願 《法華經 勸持品第十三》 但是佛陀,您又沒有親自對我們說,我們到底要做什麼呢?所以,「時諸菩薩敬順佛意,并欲自滿本願」。這是前面我們講過的經文,這些發大心的菩薩,得一法拳拳服膺,已經得一法了,已經無法不知。所以說「八十萬億那由他諸菩薩摩訶薩」,那麼多人嗎?其實,數量,我們要用法來講數量,因為這些人得法了,已經是不退轉。可見他們所了解的法是無量數,無處不在,無法不知的這些菩薩。所以,很多。 接下來這段經文再說:「便於佛前作師子吼而發誓言:世尊!我等於如來滅後,周旋往返十方世界。」 便於佛前作師子吼 而發誓言 世尊 我等於如來滅後 周旋往返十方世界 《法華經 勸持品第十三》 這就是「佛陀,您若有告敕,我們大家會尊重佛的意思,我們大家絕對會去做。」佛陀還沒有開口,我們大家也想:我們應該要了解,所以佛既然沒有開口,我們就開始來發願。佛默然了,這樣看他們,但是他們起身,恭敬,佛還沒有為他們說話,只好就自己來發願,因為他們都是不退轉的菩薩,不怕娑婆世界剛強的眾生。所以,他們開始發出了,勇猛的聲音。 便於佛前作師子吼 而發誓言: 既思惟已 即於佛前 發師子吼音 立深誓願 作師子吼而誓 是謂以決定說 及無怖畏之志 而作誓言 「作師子吼而發誓言」,意思就是自己內心想:佛雖然沒有對我們講,可是我們大家也應該自己來表達。 所以,在佛前來發「師子吼」,就是講法無所畏,因為我已經自覺,我已經能夠覺他,也能夠說法無所畏。所以他們開始就這樣表達出來。「師子吼」,他們就是表示勇猛的精進。我們剛才說過了,勇猛精進,我們已經開始有了。所以,他們「立深誓願」,因為自己就要滿自己的願。所以佛的心意,我了解,我們的願力,我們也願意表達出來,所以很勇敢,自己覺悟,也已經能覺悟他人。所以,我能夠發出了無畏的聲音,就是不怕,我能夠在人間也是這樣做。 所以,作師子吼而發弘誓願,那就是決定了,他的心念決定了,這叫做「誓」,發誓,我決定,我就是這樣決定。「說及無畏」,我願意為人間來講法,在這個娑婆世界,雖然是剛強眾生,我已經在這個地方覺悟,我也應該在這個地方說法。所以,我已經決定了,就無怖畏,不怕,我是立定志願了。所以「作誓言」,我願意立誓。 躊躇已定 近前舉願 表心決意 承任此難事 發言無畏 故云師子吼 因為這些人「躊躇已定」,本來佛陀在為大家授記,聽大家已經了解,佛陀是為法募人,他們在這樣旁聽;聽,但是大家還沒有很透徹,了解佛的心意,卻是要發願到他方去。他們內心已經自覺、覺他,也沒有怖畏的心,他們在旁邊聽,內心也這樣想:既然在這裡修行,在這裡得法,應該要在這裡弘揚大法。他們沒有表達出來,在旁邊聽,旁觀者清。聽,但是他沒有在那個地方起來發言,躊躇在那個地方,雖然我都了解了,佛的心意我更加透徹,這些人所回答的,佛陀要募人來持經弘法,這些人只是發願一半,就是願意持經,但是弘法不是要在娑婆,要去他方世界要去弘法,這樣就是沒有透徹了解,佛的心意。 我們在旁邊聽,我體會,我了解,應該要起來告訴佛陀:「佛陀啊!我願意持經,我願意入娑婆世界,教化剛強的眾生。」應該這樣回答啊!所以,這些不退轉的菩薩,就是法都很充足。這些人,他們的心,沒有當場在那個地方,站起來說話,這叫做「躊躇」。想要了解,已經了解了,但是自己沒有決定,「我要起來講話」,還沒有做這樣決定。他和佛還差一點點,「還是要等佛叫我,您若叫我,我就會和您說:『我不怕,我要在娑婆,我要留下來在娑婆世界。』」 但是,佛陀也知道,「你很勇敢,你願意留下來娑婆,我就要讓你自己講。我就是不要叫你要這樣做,讓你自己發願。」是啊!要自己立弘誓願,讓人叫的,那就不自然,還是自己來立願。所以「躊躇已定」,既然佛陀沒有叫我們,我們也願意自己來表達,所以「近前舉願」,就從座起,來佛前,開始來表決自己的心意,願意來承擔、擔任,在這麼剛強難調伏,難堪忍的世界,我願意。所以,他開始表達出來,這種「發言無畏」,所以叫做「師子吼」。 發言,就是表達出了那個敬慎,向世尊表白他們的心意,所以他們就要很虔誠合掌,來稱「世尊!我等於如來滅後」,表達他們的心意,在佛滅度後,我們「周旋往返十方世界,能令眾生」。我們大家很願意,「周旋往返十方世界」,那就是表達出了他們的心願,遍一切處,佛所護念,所關心的境界、世界,他們都願意去,願意去令這些眾生,能夠生起正信。 周旋往返十方世界: 願遍一切處 佛心所護念之境界 能令末世眾生 生正信心 希望人人能夠體會,法的正知、正見、正解、正行業等等,所以這是開始表達出來。「周旋往返,十方世界」,是要顯示,顯示出了「誓願無窮盡」,他們願意來來去去,只要佛陀您所關心,所要護念的,我們都會去,所以叫做「周旋往返十方」。這就是「以諸賢各守護一方,分疆立界」。 周旋往反 於十方世界 顯誓願無窮盡 周旋十方: 以諸賢各守護一方 分疆立界 其實,菩薩就是各守一方,但是佛不是只是一個地方,是關懷很多的地方。若是菩薩,就是在「分疆立界」,就是分這個界,這個界是你負責,那個界是你負責。就像我們一個處室,這個科目是你全去負責,這個國家是你要負責;國際間有這麼多,慈濟事、慈濟人,那麼就幾個人負責幾個國家,有什麼樣的事情,我們要怎麼去調理、付出,同樣的道理。若是主任,若是執行長,就一階一階就不同了,應該統籌要這樣去。 總而言之,這就是我們修學佛法,要好好用心,有辦法做多少,我們就是就做多少。所以「世間無不可化之人」。 然世間 無不可化之人 亦無不可行道之處 行圓趨果 時清道泰 無處不道場 世間,大家都能夠教化,這個娑婆世界的眾生雖然剛強,也是同樣能夠教化。「亦無不可行道之處」,也沒有道行不通的地方。人,沒有不能度的人,也沒有不能走的路,所以這不困難。對發大乘心的人,他就不困難。「行圓趨果」,這就是能夠到達了我們修行,「六度萬行」,我們要入人群,不分時間,長時間、短時間,我們這幾天也在講時間。時間,無數的過去生,或者是現在,短暫把握住一念,我們入心來,好好把握,恆持剎那。這念心是永遠在的,時間沒有分,空間沒有分,人間沒有分,我們已經就是這個人群中,「六度萬行」,已經「行圓」,要「趨果」去了,已經很圓滿了。 所以,「時清道泰」,任何時間我們的心都很清,我們的心都很淨,我們的心一點點塵垢都沒有,全都沒有了。「正念斷諸煩惱除塵垢」,全都沒有了,所以到這時候,「時清道泰」。「無處不道場」。沒有人不能度的,沒有地方不能走的,沒有時間不能做的。所以,不論時間長短,或者空間大小,或者是人類這種類多少,不論什麼樣的脾氣,不論是什麼樣的個性,我們都能夠用心。 遍一切處 令一切眾生 書寫解說以利人 正念修行以自利 此菩薩不同前二 前乃自持 此承如來付囑之意 普令人持 所以,「遍一切處,令一切眾生」能夠持經,「書寫解說以利人」。經典能夠到的地方,就能利益眾生。所以,「正念修行以自利」,我們正念修行就是自利。這些菩薩,就不是前面比丘、比丘尼;這些菩薩都是不退轉的菩薩。所以,前面是「自持」,這就是「承如來付囑之意」。希望人人都能夠持經,如來交代我們,因為他年紀大了,法要留下去,要繼承下去。佛陀這樣一直在交代我們。 各位,愛的力量就是這樣,佛關懷的地方無處不在,佛陀所悲憫的眾生,是沒有一個人他願意放棄的。所以,佛陀期待弟子也能夠任何時、任何處、任何人,都能夠將法普遍傳出,這就是要發「四弘誓願」。我們要很誠懇來度眾生,要正念來斷煩惱;我們要信法,就是要恆持法。我們要實,就是用心,果實累累來成就我們的大圓鏡智,我們的內心清淨無染穢,入人群不受污染。所以我們要時時多用心! ~證嚴法師講述於2017年3月3日~ 思惟提綱(敬請貼緊上人開示的內容找答案) 1375 Q 1.佛佛道同,每一尊佛的根本大願,就是什麼? 2.學佛要誠懇,做人要誠懇,對人要誠懇,做事要誠懇。這個「誠」,就是上人常常說的什麼? 3.我們要如何,才有辦法除掉了塵垢諸煩惱,防非止惡? 4.我們每天都在聽法,每天生活面對無不都是法,真理無處不在。我是否有如是思惟? 5.「師子吼」,是表示什麼意思? 6.「慇實將我們的心淨化,很誠懇度眾生,用正念來斷煩惱」。我有這樣努力嗎? |
Details
說明薰法安心讀書會,輕鬆體解上人法。這是薰法香心得的平台,惟智拋磚引玉,期待人人再接再勵。 封存檔
六月 2024
類別 |